To, jak powstało życie, pozostaje jedną z największych tajemnic nauki, ale nowe badania sugerują, że RNA, molekularny kuzyn DNA, mógł z łatwością powstać na wczesnej Ziemi – a być może także na innych planetach. Praca ta, opublikowana w czasopiśmie Proceedings of the National Academy of Sciences USA, sugeruje prawdopodobną ścieżkę powstawania RNA w warunkach panujących miliardy lat temu, wzmacniając argument, że składniki życia mogą być rozmieszczone w całym wszechświecie**.
Przepis na wczesną ziemię
Naukowcy pod kierownictwem Yuty Hirakawy odtworzyli warunki panujące na wczesnej Ziemi w eksperymentach laboratoryjnych. Zmieszali cukier rybozowy, zasady nukleinowe, fosfor i boran mineralny w wodzie, a następnie podgrzali i wysuszyli mieszaninę, naśladując procesy wywołane uderzeniami, które utworzyły naszą planetę. Wyniki były niesamowite: Cząsteczki podobne do RNA utworzyły się spontanicznie.
Proces ten opiera się na roli boranu, który wcześniej uważano za przeszkodę w powstaniu życia, ale obecnie wykazano, że stabilizuje cukry potrzebne do syntezy RNA. Według Hirakawy: „Boran jest bardzo ważny dla stabilizacji cukrów, które są niestabilnymi cząsteczkami”. Zespół odkrył, że boran nie tylko umożliwiał tworzenie się RNA, ale także ułatwiał to tworzenie.
Uderzenia jako katalizatory
Badanie sugeruje, że masywne uderzenia – na przykład asteroidy wielkości Westy – były niezbędnymi katalizatorami. Te zderzenia dostarczyły niezbędnych prekursorów i stworzyły cykle termiczne potrzebne do syntezy RNA. To nie jest tylko spekulacja; Próbki z asteroidy Bennu zebrane przez misję NASA OSIRIS-REx potwierdzają obecność rybozy w pierwotnym materiale kosmicznym.
Oznacza to, że zdarzenia uderzeniowe są uniwersalną cechą powstawania planet, co oznacza, że podobne warunki mogą istnieć gdzie indziej. Stephen Benner, współautor badania, idzie jeszcze dalej: „Argument jest następujący: historia uderzeń jest uniwersalna… życie jest wszędzie”.
Sceptycyzm i alternatywy
Nie wszyscy naukowcy się z tym zgadzają. Lee Cronin, ekspert w dziedzinie chemii prebiotyków, ostrzega, że eksperyment w dalszym ciągu opiera się na interwencji człowieka w celu uzyskania i wymieszania składników. Twierdzi, że wykazanie powstawania RNA w kontrolowanych warunkach nie dowodzi, że zachodzi ono naturalnie w skali kosmicznej.
Cronin zauważa również, że RNA może nie być jedyną drogą do życia. Inne cząsteczki mogą pełnić podobne funkcje, dzięki czemu poszukiwania życia pozaziemskiego są potencjalnie znacznie bardziej zróżnicowane, niż wcześniej sądzono. Debata podkreśla złożoność abiogenezy – pochodzenia życia z materii nieożywionej.
Wielki obraz
Konsekwencje tych badań są ogromne. Jeśli RNA może łatwo tworzyć się w normalnych warunkach planetarnych, wszechświat może być wypełniony życiem. Badanie sugeruje, że składniki niezbędne do życia nie są rzadkie, ale raczej stanowią integralny wynik procesów planetarnych. To przenosi punkt ciężkości z pytania, czy życie istnieje gdzie indziej, na pytanie, w jaki sposób objawia się ono w innych światach.
Odkrycie roli boranu jest szczególnie intrygującym odkryciem, które sugeruje, że nieoczekiwane szlaki chemiczne mogą otworzyć nowe możliwości w poszukiwaniu życia poza Ziemią.
Ostatecznie, choć sceptycyzm pozostaje, badanie to dostarcza przekonujących dowodów na to, że elementy składowe życia nie są unikalne dla naszej planety – jest to możliwość, która zmienia nasze rozumienie potencjału Wszechświata do zamieszkania.
